Sommige mensen kun je onmogelijk redden (1)
Niet alles in mijn nieuwe woonland Hongarije is rozengeur en maneschijn. Neem bijvoorbeeld het huiveringwekkende verhaal van Els, die zichzelf op volle kracht steeds dieper in de problemen werkt. Een hartverscheurend drama in 5 delen…
Door de artikelen die ik op mijn website plaats en via Facebook onder de aandacht breng, word ik regelmatig benaderd door mensen die ik helemaal niet ken. Mensen die iets aardigs zeggen of praktische vragen hebben over emigreren naar Hongarije. Zo ook de Nederlandse vrouw op leeftijd die mij op een koude dag medio februari een berichtje via Facebook stuurde. Met het oog op haar privacy noem ik haar Els. Ze heeft ooit in mijn woonplaats Tompa gewoond, maar nu zit ze al maanden in een heel vervelend dorp in een andere provincie. Met een ontzettend gemene huisbaas, waar ze een soort hok van huurt voor 500 euro per maand.
Ze wil dolgraag terug verhuizen naar Tompa, kan ik haar daarbij helpen? Ze mist de heerlijke wok-to-go in de Tesco! Ik wilde daar toch een kringetje maken van alleenstaande vrouwen bij elkaar in de buurt of zo? Nou dan! Zij heeft hulp nodig, want ze is een vrouw van 73! ‘Ik heb het niet zo goed getroffen als jij, Lucienne, want het huis dat ik wilde kopen bleek van oplichters te zijn.’ Els loopt eigenlijk voortdurend mensen tegen het lijf die haar willen bedonderen, want zij is nogal goed van vertrouwen…
Ik vertel haar dat de tanya van Rozsa te koop staat. Maar helaas, Els heeft geen kapitaaltje achter de hand waarmee ze even een huis kan kopen. Ze heeft wel een royaal pensioen, dus ze zoekt een huurhuis. Ik raad haar aan om lid te worden van de Hongaarse Facebookgroep van Tompa en daar met behulp van Google Translate een oproepje te plaatsen. Diepe zucht. Ze is niet zo handig met die dingen. Dus schrijf en vertaal ik dat oproepje wel even voor haar. Nog een diepe zucht. Maar ze is al zo vaak belazerd in haar leven, hoe weet ze nou wie te vertrouwen is? Ik beloof haar dat ik de reacties op haar oproepje zal meelezen en haar zal adviseren over waar ze wel en beter niet op kan reageren. Omdat ik in Tompa woon, is het voor mij bovendien ook een kleine moeite om even een paar huizen voor haar te bezichtigen en foto’s te maken die ik haar kan sturen.
Tibor spert zijn ogen wijd open. Wat een fantastisch plan!
Op het oproepje reageert een Hongaar die Duits spreekt. Hij weet zeker dat hij kan helpen. Hij nodigt me uit om vanavond even bij hem langs te komen, dan kunnen we er over praten. Okee.
Een paar uur later zit ik bij Tibor op de veranda. In het huis zelf zitten vrolijk pratende gasten, waar de vrouw van Tibor zich mee bezighoudt. Ik krijg een glas wijn en heb het gevoel dat de huurwoning die ik zoek voor Els een wat mager gespreksonderwerp is voor dit contactmoment. Dus maak ik het gesprek wat breder, en vertel over mijn losvaste ouderen community in oprichting, in een straal van 30 tot 40 kilometer rond Kiskunhalas. Tibor spert zijn ogen wijd open. Wat een fantastisch plan! Hij vertelt dat hij twaalf jaar lang in de bouw heeft gewerkt in Duitsland en dat hij nu huizen en tanya’s renoveert. Omdat ik weet dat vakmensen moeilijk te vinden zijn in Hongarije, reageer ik belangstellend. Misschien kunnen we samenwerken, stelt Tibor voor. Dat kunnen we zeker een kans geven, antwoord ik.
Maar first things first.
Tibor heeft een tanya in Tompa in de aanbieding voor Els, maar die ligt wel een beetje afgelegen. Geeft niks, dat is juist goed, antwoord ik. Want Els is niet zo’n mensenmens en ze heeft een extreem grote harige hond, van het type tweezitsbank op poten. De meeste Hongaren zijn doodsbang voor dit formaat hond en reageren nogal heftig als ze Els met haar tweezitter zien lopen. De tanya was van de overleden moeder van Tibors vrouw en hij is hem nu aan het renoveren met zijn bouwteam. Hij wil de tanya wel gaan verhuren. Als ik wil, mag ik morgen een kijkje komen nemen.
Mijn tong hangt nog net niet uit mijn mond terwijl ik overal foto’s maak
Die avond stuur ik een enthousiast berichtje naar Els, maar die reageert verrassend lauw. Want ze heeft zich bedacht. Ze wil eigenlijk helemaal niet huren, want dan heeft ze nog steeds een hijgende huisbaas in haar nek. Ze wil bij nader inzien liever huurkoop. Ik snap haar punt, maar Hongaren die een huis willen verkopen, zien meestal weinig in huurkoopconstructies…
De volgende dag ga ik opnieuw naar het huis van Tibor en rijden we samen naar de tanya, waar twee mannen druk aan het werk zijn. Tibor vertelt honderduit over de renovatiewerkzaamheden, die duidelijk in volle gang zijn. De gemengd lemen muren waren al mooi droog, maar worden evengoed spatstrak gestuukt door een gediplomeerd ’metselmeister’, zowel van binnen als van buiten. Het dak is helemaal vernieuwd èn geïsoleerd. Er komen nieuwe kunststof kozijnen overal. En mooie strakke gipsplatenplafonds. En hij gaat er ook nog een afdak voor een veranda aan vast bouwen. De tanya is een stuk ruimer dan mijn tanya, met twee grote kamers van ongeveer 4,5 x 4,5 meter, een aparte keuken, hal en badkamer. Lekkere lap grond van 2000 m2 erbij. En oh ja, voor het toilet en de douche in de badkamer is een grote nieuwe bezinkput gegraven en gemetseld, met nieuwe afvoerpijpen ook. Nounou… dit is echt wel een gespreid bedje zo! En hoe zit het met de stroom? Stroom maken we ook helemaal in orde, drukt Tibor mij op het hart.
Mijn tong hangt nog net niet uit mijn mond terwijl ik overal foto’s van maak voor Els. Dwars door alle bouwtroep heen zie ik meteen hoe mooi dit huis kan worden. Wat moet dit paleisje straks gaan kosten? Tibor wilde het eigenlijk verkopen voor 18.000 euro, maar goed… huren mag ook. Voorzichtig leg ik de hamvraag op tafel. En huurkoop? Zou je daar ook toe genegen zijn? Tibor kijkt moeilijk, terwijl ik een pijlsnelle rekensom in mijn hoofd maak. Als Els jou nou drie jaar lang 600 euro huur per maand betaalt, dan verkoop je de tanya uiteindelijk voor 21.600 euro, want je hoeft haar natuurlijk geen renteloze lening te verschaffen. Wat denk je? Deal, zegt Tibor met een brede glimlach terwijl hij mijn hand schudt.
Een prachtige mix van vriendschap, vertrouwen en dienstbaarheid
Ik vind mijzelf een hele zakenvrouw en rijd even later glimmend van trots terug naar huis, want EN oudere vrouw in nood aan heerlijk woonparadijsje geholpen EN hardwerkende Hongaar blij gemaakt! Goed bezig, Lucienne!
Els wil eind maart naar Tompa komen om de tanya van Tibor te bekijken. Want dan is de renovatie al grotendeels klaar. Maar het is heen en terug ruim vijf uur rijden, dus dat gaat ze niet redden op één dag. Of ze dan twee nachtjes bij mij mag slapen. Maar ik heb geen logeerkamer, Els, en poepen moet bij mij op een emmer. Of ik dan een B&B voor haar kan regelen in de buurt. Maar heel gek, er blijken geen B&B’s te bestaan waar je een extreem grote harige hond mee naar binnen mag nemen. Kan je hond dan niet gewoon in je auto slapen, Els? Nee, dat kan niet, hij wil per se bij haar zijn. Okee, andere suggestie: ik weet niet hoe groot je auto is, maar misschien kan je daarin slapen op mijn terrein? Dan schuif ik er wel een eenpersoons matras met schoon onderlaken in, en als jij dan zelf je eigen dekbed en kussen meeneemt… Mijn eigen stationwagen is sowieso twee meter diep, dus daar zou die matras ook gewoon in passen… Els vindt dat een prima oplossing.
In de weken die verstrijken voordat ze naar mij toekomt, belt Els mij vaak op. Bij elkaar opgeteld weet ze me twaalf uur lang aan de praat te houden, waarbij zij hoofdzakelijk het woord voert. Ook stuurt ze veel tekstberichtjes via Messenger. Els doet een behoorlijke aanslag op mijn tijd en energie en daar krijg ik toch een wat onrustig gevoel van.
Voordat ik naar Hongarije verhuisde, had ik bijna vijf jaar lang een bijbaantje als gezelschapsdame/persoonlijk assistent bij een glasheldere, hoogbejaarde dame in Waalre. Het was een prachtige mix van vriendschap, vertrouwen en dienstbaarheid. Toen mijn liefdesrelatie ten einde was gekomen en ik een verhuizing naar het buitenland overwoog, zei ze tegen mij: “Blijf hier vooral niet voor mij, want ik kan elk moment omvallen!” Mijn emigratie leidde tot een diep ontroerend afscheid van elkaar, dat ik nooit zal vergeten. Ik zou zoiets ook voor Els kunnen doen, maar dan wil ik daar uiteraard wel voor betaald worden. Want het is bepaald nog niet zo dat ik hier maar wat zit te rentenieren. Integendeel.
Lol, ik kan heel slecht met geld omgaan…
Op een dag belt Els me huilend op. Ze heeft nog maar vier euro op haar bankrekening staan en al haar eten is op. Wat moet ze nou? Ze heeft hartstikke honger! Ik kan mijn oren haast niet geloven. Hoe krijgt ze dit in vredesnaam voor elkaar met haar zeer royale pensioen? Ze legt uit dat ze een heel dure reparatie aan het afbetalen is. Haar auto had een nieuwe motor nodig. Ja, maar dan nog… Ik stap in de moederrol en vraag wat ze op dat moment nog in huis heeft. Meel? Melk? Eieren? Of heeft ze misschien buren met kippen? Van die vier euro een paar zakjes droogbonen kopen en verder een grote stapel pannenkoeken bakken? Over een week wordt haar AOW weer gestort… Die week moet ze met enige creativiteit toch kunnen doorkomen zonder te verhongeren.
In een Messengerbericht schrijft ze me: ’Lol, ik kan heel slecht met geld omgaan. Als ik het heb… tja, dan geef ik het uit en ik help graag, dus als jij mijn handrem kan vinden geef ik me graag over.’ Okee, duidelijk. Els heeft een persoonlijk assistent nodig, dit mes snijdt aan twee kanten: ik een zeer welkome bijverdienste met iets wat ik goed kan, en zij picobello verzorgd zonder geldzorgen.
Wat zeg ik… dit mes snijdt zelfs aan drie kanten, want Tibor steekt zijn tevreden dankbaarheid jegens mij ook niet onder stoelen of banken. Hij is zo blij dat hij de gerenoveerde tanya van zijn schoonmoeder zo snel te gelde kan maken, dat hij mijn afvoerprobleem gratis voor mij wil fiksen. Mede met het oog op vruchtbare samenwerking in de toekomst. Ik krijg ook zo’n fijne nieuwe grote bezinkput met nieuwe afvoerpijpen van Tibor. Dat kan wel even tussendoor. Daar heeft hij zijn mannetjes voor. Ik hoef alleen de tweedehands stenen en de metselmeister te betalen.
Mannetje, handmatig mijn put van 2 x 2 x 2 meter gravend…
Ik schrik nog erger dan ik van tevoren al had gevreesd
Els is echter niet van plan om mij daadwerkelijk te betalen voor mijn dienstverlening. Ze heeft eens goed nagedacht, en besloten dat ze mij structureel financieel wil gaan ondersteunen de komende drie jaar. Totdat ik AOW krijg. In de vorm van hondenvoer, want zij is een hondenmens. En hondenvoer is een enorme hap uit jouw budget elke maand, toch Lucienne? Ehhh… ja, dat klopt.
Op 23 maart staat Els dan eindelijk in levenden lijve voor mijn poort in haar oude rammelbusje en met haar extreem grote harige hond. Ik schrik nog erger dan ik van tevoren al had gevreesd. Els ziet er uit als een baglady, een clochard. Ze is ernstig vervuild, heeft nog maar twee bruine tanden in haar mond, nagels met dikke rouwranden, ongekamd haar met een duidelijke platte slaapplek achterop en haar bh-loze borsten bungelen op buikhoogte in een T-shirt vol vlekken en brandgaten. Els steekt een sigaret op terwijl ze me verwachtingsvol aankijkt. Of ik ook een sigaretje wil?
Wordt vervolgd!
Image: ‘Bag lady’, een standbeeld van kunstenares Laura Ford in Margrate (UK) gefotografeerd door Allen Watkin via Wikimedia Commons